04 sierpnia 2022

Czy wiesz, że...

Ze względu na postępujące globalne ocieplenie możemy się spodziewać, że fale upałów, które już teraz bywają uciążliwe, mogą stać się trudne do zniesienia i w zdecydowanie większym stopniu zagrażać naszemu zdrowiu, a nawet życiu. Dlatego ważne jest stwierdzenie jak bardzo ekstremalne warunki jest w stanie wytrzymać nasz organizm? Okazuje się, że zależy to nie tylko od temperatury.

Wraz ze zmianą klimatu fale upałów stają się coraz intensywniejsze – trwają dłużej, stają się częstsze i coraz gorętsze. Wiele osób zadaje sobie pytanie: kiedy zrobi się za gorąco na normalną codzienną aktywność?

Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Pennsylvania State University wykazały, że nie tylko temperatura ma znaczenie. Chodzi też o wilgotność. Połączenie tych dwóch czynników może stać się niebezpieczne szybciej, niż wielu ludziom się wydaje.

Odporność ludzkiego organizmu na upały

Czasem zapominamy o tym, że nie tylko sama temperatura jest dla nas groźna. Niebezpieczne jest też połączenie upału z wysoką wilgotnością. Analizując odporność naszego organizmu na takie warunki często używa się sformułowania „temperatura mokrego termometru”, które mówi o najniższej temperaturze przy danej wilgotności, przy której można ochłodzić ciało przy pomocy parowania.

Na podstawie szacunków z publikacji z 2010 roku sądzono, że przy sześciogodzinnej lub dłuższej ekspozycji na takie warunki i 100 proc. wilgotności, krytyczną temperaturą dla nas jest 35 stopni Celsjusza, a przy 50 proc. wilgotności jest to 45 st. C. Krytyczną, ponieważ po jej przekroczeniu nasz organizm nie jest już w stanie pocąc się regulować własnej temperatury. Ostatnie badania pokazały jednak, że powinniśmy uważać na siebie już przy niższych temperaturach.

Zbadania tego, jak ekstremalne warunki jest w stanie wytrzymać organizm człowieka oraz kiedy robi się dla niego za gorąco podjęło się Noll Laboratory na Penn State University. Przeprowadzony został eksperyment, w którym wzięła udział grupa młodych ludzi. Ponieważ konieczne było stałe monitorowanie temperatury wewnątrz ich organizmów, przed rozpoczęciem badania wszyscy musieli połknąć niewielką pigułkę-sondę, która na bieżąco dokonywała pomiarów. Zostali następnie umieszczeni w specjalnym pomieszczeniu, mającym symulować warunki podczas potencjalnego upału. Badani mieli w trakcie eksperymentu poruszać się w takim stopniu, jak robią to codziennie, przy wykonywaniu zwykłych czynności.

Przebieg badania, rezultaty i wnioski

W międzyczasie prowadzący eksperyment modyfikowali warunki w pomieszczeniu, zmieniając zarówno temperaturę, jak i poziom wilgotności. Celem było sprawdzenie do jakiego poziomu organizm człowieka jest zdolny do dostosowania się do ekstremalnych warunków i regulowania swojej własnej temperatury.

Powyżej pewnego poziomu organizm traci taką możliwość, temperatura w naszym wnętrzu zaczyna stale wzrastać w sposób niekontrolowany, a jednocześnie poprzez pocenie odwadniamy się. Stwarza to skrajnie niebezpieczną sytuację, ponieważ coraz bardziej obciąża to nasze serce, które wkłada coraz więcej wysiłku w pompowanie krwi, a my sami ryzykujemy udar cieplny, który może stwarzać konieczność udzielenia nam natychmiastowej pomocy medycznej.

Wyniki badań pokazały, że ten swoisty punkt krytyczny nasz organizm osiąga nawet wcześniej, niż zakładano. W przypadku temperatury mokrego termometru jest to 38 st Celsjusza przy wilgotności 60 proc. oraz zaledwie 31 st. C. przy wilgotności 100 proc.

Oczywiście wartości te nie będą miały zastosowania w przypadku suchego otoczenia. W takim przypadku nasz pot będzie, regularnie odparowując, schładzał naszą skórę, ale możliwości chłodzenia się organizmu w ten sposób są też ograniczone. Z drugiej strony warunki, w których nawet przy niższych temperaturach musimy sobie radzić z wysoką wilgotnością również nie są dla nas komfortowe. W kolejnych badaniach planowane jest wzięcie pod uwagę osób starszych, jako szczególnie narażonych na negatywne skutki upałów.

https://dzienniknaukowy.pl/zdrowie/jak-duze-upaly-jest-w-stanie-zniesc-ludzki-organizm