Rozmawiali z nami
​Publiczne zaufanie zobowiązuje

O rozwoju kompetencji pielęgniarek i położnych rozmawiamy z mgr Anną Dudzińską, Przewodniczącą Warszawskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych.

Już od kilku lat z rzędu obserwujemy ogromne zainteresowanie podejmowaniem studiów na kierunkach pielęgniarstwo oraz położnictwo. Trend ten niezmiennie utrzymuje się - z czego to wynika, Pani zdaniem?

Bardzo nas ciszy rosnące zainteresowanie podejmowaniem studiów na pielęgniarstwie i położnictwie. Pielęgniarki i położne to profesje cieszące się wysokim prestiżem społecznym, to zawody zaufania publicznego. Praca pielęgniarek i położnych po studiach daje wiele możliwości rozwoju zawodowego no i oczywiście wielką satysfakcję.

Mimo dużych naborów na studia pielęgniarskie, wciąż mówi się o zbyt małej liczbie pielęgniarek w systemie ochrony zdrowia.

Pielęgniarki i położne są najliczniejszą grupą zawodową w systemie ochrony zdrowia. Musimy jednak podjąć działania, które zwiększą liczbę absolwentów wstępujących do zawodu. Duża liczba aktywnych zawodowo pielęgniarek i położnych zbliża się do wieku emerytalnego i żeby uzupełnić braki kadrowe szczególnie w zawodzie pielęgniarek pracę powinno podjąć kilka tysięcy absolwentów w roku. Tak się jednak nie dzieje. Kluczowe znaczenie na zatrzymanie absolwentek i absolwentów pielęgniarstwa w kraju ma poprawa warunków pracy i płacy. Lepsze wynagrodzenie, pokazywanie jak ważna jest praca pielęgniarki i położnej oraz docenienie ich roli w zespole terapeutycznym - jest ogromnym motywatorem do zainteresowania się tymi zawodami.

Sytuacja płac i pracy pielęgniarek i położnych zmienia się, może zbyt wolno, ale jednak na lepsze.

Ustawa o najniższym wynagrodzeniu w ochronie zdrowia dała młodym absolwentom po studiach pielęgniarskich i położniczych możliwość otrzymania wynagrodzenia o określonej wysokości, co spowodowało mniejsze zainteresowanie pracą w innych niż Polska, krajach Unii Europejskiej. Pielęgniarstwo to zawód deficytowy i żaden aparat, urządzenie nie zdoła zastąpić troskliwości, opieki ani współczucia dla pacjenta. To daje stabilność rozwoju zawodowego w przyszłości i wskazuje, że pracy dla pielęgniarek nie będzie brakować. Należy tak promować zawód pielęgniarki i położnej, aby młodzież dokonała świadomego wyboru. Powinno się odpowiednio informować o funkcjach i zadaniach naszego zawodu. Ważnym zadaniem jest również budowanie prawdziwego wizerunku pielęgniarki/pielęgniarza, położnej/położnego bo ten, który jest przedstawiany w mediach nie oddaje profesjonalizmu tej profesji.

W zawodach medycznych wartością, ale też koniecznością jest podnoszenie kwalifikacji.  Czym przekonałaby Pani pielęgniarki, pielęgniarzy, położne do zdobywania kolejnych kompetencji w swoim zawodzie - dlaczego warto?

Dynamiczny rozwój medycyny stawia przed nami wyzwanie ciągłego podnoszenia kwalifikacji. Nasza wiedza teoretyczna i praktyczna zgodna z najnowszą aktualną technologią medyczną ma bardzo duży wpływ na leczenie pacjentów. Zgodnie z ustawą o zawodzie pielęgniarki i położnej mamy obowiązek aktualizowania wiedzy i podnoszenia umiejętności zawodowej. Podczas pandemii zauważyliśmy, że w trosce o zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów konieczne jest zwiększenie kompetencji zawodowych pielęgniarek i położnych. Specjalistyczne kursy dla naszej grupy zawodowej to przygotowanie się do nowej rzeczywistości. Wykwalifikowany personel lepiej zadba o pacjenta. Wyższa edukacja i szkolenie pielęgniarek i położnych to również spełnienie oczekiwań pacjentów. Możliwość zdobycia dodatkowych kwalifikacji poprzez szkolenia zawierające bardzo specjalistyczną wiedzę pozwala na podniesienie wartości i jakości pracy zawodowej. Uczestnictwo w szkoleniach ma wiele wartości takich jak: poszerzenie wiedzy teoretycznej i zdobycie umiejętności praktycznych, możliwość wymiany doświadczeń z innymi uczestnikami, nawiązanie nowych znajomości, większe możliwości znalezienia odpowiedniego zatrudnienia, zwiększenie poczucia własnej wartości i komfortu pracy oraz, co niebagatelnie - większe możliwości awansu i wyższej płacy.

Podczas V, jubileuszowej Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej WUMed, podniosła Pani niezwykle istotny temat znaczenia kompetencji miękkich w zawodach pielęgniarki i położnej.

Z racji specyfiki wykonywanej pracy to właśnie pielęgniarki i położne spędzają najwięcej czasu z pacjentem. Czuwają nad przebiegiem procesu pielęgnacji i współuczestniczą w leczeni pełniąc rolę również edukatora nie tylko pacjenta, lecz także jego rodziny.  Należymy do zawodów zaufania publicznego i dlatego też wymaga on szczególnych predyspozycji, takich jak: elastyczność, tolerancja oraz empatia. Kompetencje miękkie mają szczególne znaczenie w naszej profesji. Są także nierozerwalne z kompetencjami twardymi. Coraz więcej uczelni kształcących przyszłych absolwentów stawia nacisk na rozwój komunikacji interpersonalnej. Pracodawcy również zaczynają doceniać te umiejętności. Dzięki tym kompetencjom poprawiają się relacje międzyludzkie, mają wpływ na niwelowanie stresu związanego z pracą a także hamują wypalenie zawodowe. Bez względu na wiek, czy też wykształcenie umiejętności komunikacyjne stanowią nieodzowny element pracy pielęgniarki i położnej.

Pani Magister, jest Pani Przewodniczącą niezwykle istotnej dla zawodów pielęgniarki położnej - instytucji - Warszawskiej Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych. Powiedzmy co się zmienia w regulacjach dot. tych profesji. Czy wysokie kompetencje pielęgniarek i położnych są wykorzystywane i stosowane?

Naszym zadaniem jest zapewnienie bezpiecznego i holistycznego podejścia do pacjenta w trakcie leczenia. W ostatnich latach nastąpiło wiele zmian dla zawodów pielęgniarki i położnej w naszym kraju. Cały czas dążymy do jak najwyższych standardów w ochronie zdrowia i obecnie pielęgniarki i położne to specjaliści z dużą samodzielnością w sprawowaniu opieki nad pacjentem. Są dobrze wykształcone, mają ukończone wyższe studia pierwszego i/lub drugiego stopnia, zharmonizowane z programami kształcenia w UE. Są specjalistami w zakresie wykonywania wielu czynności medycznych. Kompetencje pielęgniarki/rza, położnej/położnego i lekarza już wzajemnie się przenikają oraz współuczestniczą w procesie leczenia.

W Polsce obowiązują regulacje prawne, które określają zakres czynności, jakie pielęgniarka i położna może wykonywać samodzielnie. Współczesne pielęgniarstwo podlega ciągłym przeobrażeniom i zmierza do jak największego profesjonalizmu. Cały czas pracujemy nad tym, aby personel pielęgniarski poszerzał zakres kompetencji zawodowych wykonywanych bez zlecenia lekarskiego. Lekarz będzie mógł wtedy zająć się leczeniem większej liczby pacjentów. To też podniesie rangi i znaczenia naszych zawodów.

Pielęgniarka  już dziś realizuje samodzielnie bez zlecenia lekarskiego świadczenia - od profilaktyki chorób układu krążenia, zlecania badań diagnostycznych (wyjątek stanowią badania wymagające metod diagnostycznych i leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta) do - ordynowania leków, wystawiania recept na leki zlecone przez lekarza - w ramach kontynuacji leczenia, wystawiania recept na określone leki zawierające substancje czynne (wyjątek stanowią leki odurzające, psychotropowe, leki o bardzo silnym działaniu i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego), ordynowania wyrobów medycznych ( wystawić zlecenie, albo receptę na wyroby medyczne jak np. pielucho majtki,). Bardzo istotną kompetencją jest zapewnienie kompleksowej opieki pielęgniarskiej, samodzielne udzielanie porad w zakresach: stomijnych i urologicznych, a także samodzielnie diagnozowanie oraz dawanie zalecenia do terapii. Pielęgniarka może udzielać między innymi również porady diabetologicznej, kardiologicznej, reumatologicznej. Może samodzielnie działać w wielu obszarach takich jak leczenie ran tj. samodzielnie dobrać sposób leczenia, opatrzyć rany w ramach świadczeń leczniczych bez wcześniejszego zlecenia lekarskiego.

Obecnie, z inicjatywy Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, w Ministerstwie Zdrowia trwają prace nad projektem porady infekcyjnej pielęgniarki. Porada infekcyjna to kolejny krok w kierunku samodzielności zawodowej pielęgniarki i usprawnienie dostępności do świadczeń w okresie nasilonych infekcji.

A jak to wygląda w przypadku położnych?

Położna samodzielnie planuje i realizuje pielęgnacyjną opiekę położniczo-neonatologiczno-ginekologiczną nad kobietą i dzieckiem. Począwszy od profilaktyki raka szyjki macicy do prowadzenia samodzielnie ciąży i porodu fizjologicznego. Wykonuje oraz interpretuje badania KTG i USG płodu u kobiety ciężarnej.

Ustawa z 15 lipca 2011 roku o zawodach pielęgniarki i położnej przyczyniła się do istotnych zmian w kierunku usamodzielniania tych profesji. W tej ustawie jest duży akcent samodzielności, poszerzenia kompetencji i zakres decyzyjności w sferze podejmowanych czynności zawodowych medycznymi. Zawód pielęgniarki i położnej zyskał nowy wymiar i wyższą rangę, stając się samodzielnymi, chronionymi przez samorząd zawodowy.