Depresja a praca. Jak sobie radzić z depresją?

Szanowne Studentki, Szanowni Studenci,

W ubiegłym tygodniu - 23 lutego - obchodziliśmy Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją. Został on ustanowiony w 2001 r. przez Ministerstwo Zdrowia, aby zwrócić uwagę, nie tylko na istotę i powszedniość tej choroby ale i na konieczność upowszechniania wiedzy na jej temat. Dla nas jest to także okazja, aby nieco szerzej przyjrzeć się temu zagadnieniu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia depresja jest jedną najpoważniejszych chorób na świecie i jedną z głównych przyczyn samobójstw. Dotyka coraz więcej ludzi. Przebiega w niesłychanie szybkim tempie, a rozwija się latami, często niepostrzeżenie. Prognozuje się, że do 2030 roku będzie to najczęściej występująca choroba na świecie. Może się ona pojawić u każdej osoby bez względu na wiek, płeć i jej status społeczny.

Szybkie tempo życia, nieustanny i długotrwały stres, nadmiar obowiązków, praca ponad siły z gonitwą za wszelkimi dobrami czy też brak wsparcia i zrozumienia ze strony najbliższych sprawiają, iż na depresję zapadają nie tylko osoby dorosłe, ale i młodzież a ostatnio także i dzieci. Obecnie depresja jest najczęstszą chorobą psychiczną zarówno w Polsce jak i w świecie.

Choroba tak samo dotyka wykładowców jak i studentów, pracowników umysłowych czy fizycznych, dotyczy każdego zawodu. Na depresję choruje ponad 1,5 miliona Polaków. Zgodnie z danymi epidemiologicznymi są to bardzo często osoby między 20 a 40 rokiem życia a więc w wieku produkcyjnym. Badania dowodzą, że wydajność pracy u chorujących na depresję jest przeciętnie o 5-6 godzin tygodniowo niższa w porównaniu do osób nie dotkniętych tą przypadłością. Ekonomiści podkreślają, że problem depresji dotyka także polską gospodarkę i pracodawców. W Polsce wydatki na leczenie depresji znajdują się w pierwszej dziesiątce najwyższych wydatków na świadczenia związane z niezdolnością do pracy.

Z badań wynika, m.in. że nieleczona depresja może mieć negatywny wpływ nie tylko na wydajność pracy ale także efektywność uczenia się. Może ona powodować trudności związane ze skupieniem uwagi i koncentracją, z zapamiętywaniem, z podejmowaniem decyzji, z racjonalnym działaniem i zarządzaniem czasem, niemożnością wykonywania zadań analitycznych a także i prac fizycznych oraz komunikowaniem się.

Depresja to nie tylko problemy z nastrojem, utratą wiary we własne siły, uporczywym smutkiem, apatią, brakiem energii, brakiem zainteresowania czynnościami, które dotąd sprawiały przyjemność i dawały satysfakcję ale i negatywnym spostrzeganiem przyszłości i pesymistycznym myśleniem. Do zaburzeń psychicznych dołączają ponadto objawy somatyczne: problemy ze snem (bezsenność lub ospałość), niepokój, utrata poczucia własnej wartości, poczucie winy lub beznadziei istnienia, zamiar samookaleczenia lub wręcz próby samobójcze. Chorzy dotknięci tą chorobą zaczynają zaniedbywać swoje codzienne obowiązki - pracę, naukę, szkołę, studia, rodzinę. Problemem stają się podstawowe czynności takie jak wstanie z łóżka, toaleta i higiena osobista, porozumiewanie się z bliskimi, utrzymanie porządku wokół siebie czy pójście do sklepu.

Literatura przedmiotu wskazuje następujące objawy depresji:

• emocjonalne: obniżony lub obojętny nastrój – smutek, lęk, płacz, niemożność odczuwania przyjemności, utrata radości życia, poczucie braku perspektyw na przyszłość, czasem zniecierpliwienie, drażliwość;
• poznawcze: zaburzenia pamięci i koncentracji uwagi, negatywny obraz siebie, obniżona samoocena, samooskarżenia, pesymizm i rezygnacja;
• motywacyjne: problemy z mobilizacją do wszelkiego działania, spowolnienie psychoruchowe, trudności z podejmowaniem decyzji;
• somatyczne: zaburzenia rytmu snu, utrata apetytu lub wzmożony apetyt, osłabienie, zmęczenie, spadek aktywności, skargi na dolegliwości bólowe, złe samopoczucie fizyczne myśli i próby samobójcze.

Należy wyraźnie rozgraniczyć depresję i wypalenie zawodowe. Mimo, że w sferze objawów mogą być one podobne, jednak jedna z bardziej wyraźnych różnic dotyczy odczuwanych emocji. Osoby, które doświadczają depresji mają poczucie winy lub beznadziejności, natomiast w przypadku wypalenia zawodowego, reagują bardzo często zwiększoną drażliwością, impulsywnością i gniewem. Charakteryzują się poczuciem chronicznego zmęczenia, zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego. Różnica dotyczy także i tego, że o ile wypalenie odnosi się przede wszystkim do obowiązków zawodowych, o tyle depresja obejmuje wszystkie dziedziny życia: osobistego, społecznego i zawodowego. Jednocześnie warto pamiętać, że wypalenie zawodowe może doprowadzić do stanów depresyjnych.

Specjaliści podkreślają, że depresja jest chorobą, którą można skutecznie wyleczyć. Oznacza to, że znakomita większość chorych może powrócić do pełnej aktywności zawodowej i efektywnie realizować się na tym polu. Niezbędna jest do tego świadomość, że skuteczna pomoc specjalistów (psychiatrów, psychologów, terapeutów) na jak najwcześniejszym etapie rozwoju choroby poprawia efektywność terapii.

Depresję nie tylko można, ale powinno się leczyć. Najkorzystniejsze są metody kompleksowe, czyli połączenie psychoterapii i farmakoterapii. Bardzo istotna jest również edukacja - objaśnianie osobie ją dotkniętej, na czym polega ta choroba i jaki ma przebieg, jak można ją leczyć i jej przeciwdziałać. Najczęstszą metodą psychoterapii jest tak zwana terapia poznawczo-behawioralna, która skupia się na analizowaniu problemów i wykształcaniu pozytywnych reakcji. Ważne jest, aby o depresji możliwie dużo wiedzieli również najbliżsi chorego.

Z dużą dozą prawdopodobieństwa, możemy stwierdzić, że my również w swoim najbliższym otoczeniu mamy osoby, które chorują na depresję. Niestety często o tym nie wiemy, bo wiele z nich ukrywa przed nami swoją chorobę. Wstydzą się o tym mówić, a częstokroć będąc zagubieni i onieśmieleni nie szukają pomocy ani wsparcia. My zaś, zazwyczaj niewiele wiedząc o tej chorobie i nie doświadczając jej osobiście, wyrażamy błędne przekonane, że zaburzenia depresyjne to jedynie fanaberia a być może i pewna złośliwość czy wymówka naszych bliskich, co oczywiście jest nieprawdą i bardzo krzywdzącym osądem.

Co to jest depresja? Jak sobie radzić z nią w pracy i szkole?

Na te i inne pytania odpowie nam ostatni artykuł: „Depresja a praca – co musisz wiedzieć”, portalu Praca.pl
Za zgodą autorów tego serwisu zamieszczamy link do tej publikacji: https://www.praca.pl/poradniki/rynek-pracy/depresja-a-praca-co-musisz-wiedziec_pr-2486.html.

W tekście znajdziemy, między innymi, takie informacje jak:

• Depresja – co to?
• Czy należy informować pracodawcę o depresji?
• Objawy depresji
• Depresja – przyczyny
• Czy depresja jest przeciwwskazaniem do pracy?
• Osoby z depresją – jaka praca będzie najmniej obciążająca psychicznie?
• Jak dostosować warunki pracy dla osób z depresją?
• Zwolnienie na depresję – ile może trwać?
• Czy pracodawca może zwolnić osobę z depresją?
• Depresja a praca – najczęściej zadawane pytania

Serdecznie zapraszam do zapoznania się z treścią tego artykułu i życzę owocnej lektury!