Szanowne Studentki i Szanowni Studenci,
Zdolności adaptacyjne pełnią ważną rolę w życiu każdego człowieka. Mają one istotne znaczenie nie tylko w szkole, w uczelni i w pracy ale także w innych środowiskach i okolicznościach, w których funkcjonuje.
Zdolność w psychologii oznacza możliwość uzyskania spodziewanych wyników w wykonywaniu danych czynności w określonych warunkach zewnętrznych. Do ogólnych zdolności zalicza się: spostrzegawczość, sprawność myślenia, wyobraźnię, pamięć, uwagę i sprawność motoryczną. Ich rozwój zależy od wrodzonych właściwości systemu nerwowego, od wpływu kształcenia i wychowania, m.in. od rozwoju pozytywnej motywacji, zainteresowań, postaw, oraz od własnej aktywności jednostki.
„Zdolności” nie należy utożsamiać z „uzdolnieniami”, które są odpowiednio ukierunkowane a ich obecność jest konieczna przy wykonywaniu przez człowieka różnych czynności.
Istotę zdolności adaptacyjnych w życiu człowieka, najlepiej uwydatnić analizując pojęcie „adaptacja”. W literaturze z zakresu psychologii społecznej, pedagogiki pracy a zwłaszcza z zarządzania zasobami ludzkimi wiele uwagi poświęca się temu terminowi. Na ogół przyjmuje się, że adaptacja (łac. adaptatio – przystosowanie) to zachowanie przystosowawcze do zmian zachodzących w środowisku. To umiejętność dostosowania się do zmieniającej się sytuacji i warunków.
Pojęcie to rozpatrywane jest najczęściej w aspekcie adaptacji społecznej i zawodowej. Tak czyni to min. literatura z zarządzania zasobami ludzkimi, na którą się powołuję.
Zdaniem H. Króla, A. Ludwiczyńskiego adaptacja społeczno – zawodowa to proces przystosowania pracownika do treści i warunków pracy (wymiar zawodowy) oraz norm, wartości i zwyczajów istniejących w danej organizacji (wymiar społeczny), którego celem jest sprawne funkcjonowanie zawodowe i społeczne pracownika w nowym środowisku pracy. Podkreśla się przy tym, że w procesie adaptacji istotne jest aby pracownik z jednej strony przystosował się do treści i warunków pracy na przydzielonym mu stanowisku, poznał jego miejsce w strukturze organizacyjnej, podział i organizację pracy w firmie, z drugiej zaś poznał i zaakceptował normy, wartości i zasady obowiązujące w całej organizacji oraz jego zespole pracowniczym.
Podobnie pojęcie to definiuje pedagog pracy Z. Wiatrowski. Przez adaptację społeczno - zawodową rozumie proces przystosowania się pracownika do fizycznego i społecznego środowiska pracy. Przystosowanie społeczne pojmowane jest jako włączenie się nowego pracownika w system reguł zachowania oraz norm i wartości obowiązujących w danym zakładzie pracy. (Dotyczy ono także więzi formalnych i nieformalnych między pracownikami). Przystosowanie fizyczne zaś, to przede wszystkim spełnienie warunków fizycznych decydujących o prawidłowym funkcjonowaniu na danym stanowisku pracy. Chodzi tu o opanowanie przypisanych obowiązków i zadań oraz dostosowanie się do materialnych warunków pracy.
Zdolności adaptacyjne jednostki rozpatrywane w ww. kontekście oznaczają umiejętność sprostania nowym wyzwaniom i okolicznościom. Mają ona zapewnić stabilizację oraz możliwość efektywnego funkcjonowania poprzez skuteczne realizowanie celów i zadań. To także umiejętność dostosowania emocji, myśli i zachowania do zmieniającej się sytuacji i warunków. Miernikiem zdolności adaptacyjnych jest stopień zadowolenia z pracy.
Czy Ty zastanawiałaś (zastanawiałeś) się, nad swoimi zdolnościami adaptacyjnymi i rolą jaką pełnią one w Twoim życiu osobistym i zawodowym?
Jeśli chcesz uzyskać miarodajną odpowiedź to pytanie sięgnij do artykułu pt.: „Zdolności adaptacyjne – czym są? Jak mogą pomóc w życiu zawodowym?”, który właśnie ukazał się na stronie portalu praca.pl.
Publikacja ta w przejrzysty sposób ukazuje istotę i znaczenie zdolności adaptacyjnych w środowisku pracy i zmieniającej się rzeczywistości rynku pracy. Pokazuje także jak powinno rozwijać się te zdolności oraz jak sobie radzić w niespodziewanych i trudnych sytuacjach.
Za zgodą portalu praca.pl oraz autorów tego artykułu zamieszczamy link do tej publikacji:
Serdecznie zachęcam do zapoznania się z treścią tego artykułu i życzę miłej lektury.
P.S.
Problem adaptacji dotyczy wszystkich pracowników, zarówno „nowych”, jak i „starych”. W odniesieniu do nowych pracowników potrzeba adaptacji wynika z braku przystosowania się do nowych warunków pracy, niedostatku wiedzy i doświadczenia, konkretnych umiejętności, nieznajomości ludzi, obowiązujących przepisów, kultury organizacyjnej firmy, zwyczajów itp. W przypadku zaś starszych pracowników konieczność ta wiąże się dynamiką środowiska pracy (zmiana przepisów wewnętrznych i wewnętrznych, nowe struktury organizacyjne, technologie, procedury, projekty, dostosowanie do wymagań rynku pracy itp.).
Należy także pamiętać, że szybkość adaptacji społeczno-zawodowej zależy nie tylko od warunków stworzonych pracownikowi przez organizację (firmę, przedsiębiorstwo, zakład pracy), ale także od aktywności samego pracownika, od jego gotowości do adaptowania się, do identyfikowania się z wykonywanym zawodem i zakładem pracy.